Ratno vazduhoplovstvo SAD, pišu stručni portali u Istočnoj Aziji, već desetak godina radi na pronalasku novih lokacija u Tihom okeanu za smeštanje svojih letelica, što podrazumeva i male ispostave sa skromnom infrastrukturom koje mogu da pruže privremenu odstupnicu za njihove snage u slučaju ratnog okršaja sa Narodnom republikom Kinom.

Daleko od fokusa evropskih i azijskih kontinentalnih medija u Tihom okeanu se odvija militarizacija udaljenih, sitnih ostrva koja se jedva mogu naći na karti sveta.

Sjedinjene Američke Države, po sopstvenom priznanju, nastoje da razviju mrežu vojnih aerodroma u Pacifiku, koji bi njihovoj vojsci omogućili da rašire svoje vojne efektive i tako ih zaštite od velikog gubitka u slučaju vojnog sukoba sa Narodnom Republikom Kinom oko Tajvana, te im istovremeno omoguće da bolje pokriju široko prostranstvo najveće vodne mase sveta.

Naime, američke letelice se sada u velikom broju nalaze skoncentrisane u gigantskim bazama "Kadena" na japanskom ostrvu Okinava i "Anderson" na ostrvu Guam, koji je američka teritorija.

Ta krupna uporišta su ranjiva u odnosu na nekoliko hiljada balističkih i krstarećih projektila koje, veruju u Vašingtonu, poseduje Kineska narodnooslobodilačka armija, i da bi se eventualna šteta od raketnog napada na njih ublažila, njihove avione je potrebno raspršiti na više lokacija dublje u unutrašnjosti Tihog okeana.

Zato, američka armija u proteklih nekoliko godina traga za rešenjima, te je, kao što smo ranije pisali, već preduzela nekoliko mera, kao što su postizanje dogovora sa vladom u Manili o otvaranju nekoliko baza filipinske vojske za američke radare, protivraketne snage i avijaciju na istočnoj obali te ostrvske zemlje, dalje od azijskog kontinenta ili sporazum za korišćenje luka i aerodroma u Papui Novoj Gvineji, ekvatorskoj državi nedaleko od severne obale Australije.

Dalje i dublje u okean

Sada, međutim, mediji specijalizovani za vojnopolitička pitanja u regionu Azija-Pacifik, prenoseći reči komandanata američkog vazduhoplovstva, javljaju da američka vojska traga i za drugim, resursima i infrastrukturom manje bogatim lokacijama koje bi, ako ne za stalno, onda bar privremeno mogle da udome njihove avione.

Naime, bivši komandant američkog ratnog vazduhoplovstva u Pacifiku general Kenet Vilsbah je 2020. godine prilikom stupanja na dužnost otkrio medijima da taj rod vojske već četiri, pet godina pregleda "svaki komad betona", odnosno, asfalta na pacifičkim ostrvima kako bi odredio na kojima od njih bi mogao da (povremeno) smesti letelice poput lovaca-bombardera "F-15" ili "F-22", ali da ne namerava da gradi potpuno nove piste i hangare, već da preuredi i dogradi već postojeće.

On je tada dodao i da američko vazduhoplovstvo nastoji da obuči ljudstvo tako da može da izvršava više zadataka kako bi, u skladu sa skromnim uslovima koji vladaju na udaljenim pacifičkim ostrvima, moglo da smanji broj osoblja koje održava borbene i transportne letelice i snabdeva ih gorivom i municijom.

Kao konkretan primer objekata koji se obnavljaju i proširuju naveo je poletno-sletne staze na ostrvu Tinijan, sa kojeg su pri kraju Drugog svetskog rata u izvršenje zadataka išli bombarderi "B-29" koji su zasipali Japan zapaljivim sredstvima, ali i bacili atomske bombe na Hirošimu i Nagasaki.

Dalje, poznato je i da je vlada male ostrvske države u zapadnom Pacifiku Palau proteklih godina nudila američkoj vojsci na korišćenje svoju teritoriju, uključujući tu i piste.

I novi komandant američkog vazduhoplovstva za Pacifik general Kevin Šnajder, koji je upravo stupio na dužnost u februaru i pod svojom palicom ima 46.000 pripadnika raspoređenih od Aljaske do Guama, izjavio je novinarima da njegova formacija ozbiljno razmatra aktivaciju pisti koje su bile korištene tokom Drugog svetskog rata i potom dugi niz godina bile zaboravljene i zapuštene.

Zamena teza?

Poslednjih godina iz Vašingtona se može čuti bučna retorika o "agresivnosti" kineske armije koje se ogleda u njenim "aspiracijama" da uspostavi sopstvenu odskočnu dasku za delovanje u Pacifiku, pre svega na Solomonskim ostrvima.

Pri tom se, kao osnova za te navode, uzimaju kineska kovid diplomatija i ekonomska pomoć ostrvskim državama Pacifika, te naročito nedavno postignuti sporazum o pružanju podrške za održavanje javnog reda i mira solomonskoj vladi i građevinski radovi koje su kineska preduzeća obavila u luci u prestonici te države Honijari.

Sada je, međutim, iz izjava komandanata Vilsbaha i Šnajdera jasno da su zapravo SAD te koje još od polovine prethodne decenije (relativno tiho) rade na militarizaciji ostrva zapadnog Pacifika kako bi imale rezervne položaje i odstupnicu u slučaju eventualnog sukoba sa Pekingom u Južnom kineskom moru i Tajvanskom moreuzu i kako bi otežale pristup kineskoj armiji otvorenim morima i tako umanjile politički uticaj najmnogoljudnije države sveta na ostrvske nacije u Tihom okeanu.

Američki nosač aviona

Američki nosač aviona "Ronald Regan" u Južnom kineskom moru
Naravno, jačanje vojnog prisustva na manjim ostrvima zapadnog i južnog Pacifika samo je jedan deo šire američke strategije zatvaranja kineske mornarice i vazduhoplovstva u uski prostor između azijskog kontinenta i tzv. "prvog lanca ostrva" (Japanski arhipelag-Tajvan-Filipini).

Ta strategija obuhvata i naoružavanje Tajvana, snaženje i otvaranje novih isturenih uporišta američke vojske, poput onih na krajnjem severu Filipina (na samo nekoliko stotina kilometara od Tajvana), produbljivanje vojne saradnje sa regionalnim saveznicima (Japanom, Južnom Korejom, Filipinima i Australijom) i uvođenje ratih brodova i borbenih letelica evropskih zemalja NATO-a u zajedničke patrole Istočnim i Južnim kineskim morem.

Izvor: RTS